ΕνΔΕ: ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΥΠΟΘΗΚΟΦΥΛΑΚΑ ΣΤΟΥΣ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΣ

               

  ΕΝΩΣΗ

   ΔΙΚΑΣΤΩΝ   &   ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ                         

               ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

            (ΠΡΩΗΝ ΣΧΟΛΗ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ)

                   ΚΤΙΡΙΟ 6 –ΓΡΑΦΕΙΟ 210

      ΤΗΛ: 210 88 27 380-  FAX 210 88 41 529

                               Τ.Κ. 101. 71

             e- mail: endikeis@otenet.gr

                                                                                   Αθήνα, 17-02-2017

                                                                               Αριθμ. Πρωτ. 92

ΠΡΟΣ: ΤOΝ  YΠΟΥΡΓΟ   

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

κ.Σταύρο Κοντονή

Κοιν. : ΓΕΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

κ. Γεώργιο Σάρλη

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Επί του σχεδίου νόμου  «Συμπληρωματικά μέτρα εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ, ΕΥΡΑΤΟΜ) 1141/2014 περί ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων, μέτρα επιτάχυνσης του κυβερνητικού έργου αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις»

Κύριε Υπουργέ,

Την 10/2/2017  κατατέθηκε σχέδιο νόμου  για  «Συμπληρωματικά μέτρα εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ, ΕΥΡΑΤΟΜ) 1141/2014 περί ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων, μέτρα επιτάχυνσης του κυβερνητικού έργου αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις».

 Με το άρθρο 32  του ανωτέρω νομοσχεδίου, με το οποίο επέρχονται τροποποιήσεις στο ν.δ.811/811/19.1.1971 (ΦΕΚ Α’ 9),  προτείνεται η  μετατροπή σε έμμισθα για όσα άμισθα υποθηκοφυλακεία συντρέχει «περίπτωση θανάτου ή για οποιονδήποτε λόγο οριστικής αποχώρησης του υποθηκοφύλακα από την υπηρεσία». Μεταξύ άλλων προβλέπεται  ότι σε περίπτωση μετατροπής ειδικού αμίσθου υποθηκοφυλακείου σε έμμισθο και σε περίπτωση που καθήκοντα προϊσταμένου ασκεί υπάλληλος που δεν ανήκει στην κατηγορία ΠΕ (πτυχιούχος νομικής), η καταχώρηση πράξης ή απόφασης που έχει σχέση με την σύσταση , μεταβίβαση ή κατάργηση εμπραγμάτων δικαιωμάτων στα βιβλία μεταγραφών διενεργείται από Ειρηνοδίκη, που υπηρετεί εντός της ειρηνοδικειακής περιφέρειας στην οποία ανήκει το υποθηκοφυλακείο και ο οποίος ορίζεται με πράξη του διευθύνοντος το Ειρηνοδικείο .

 Η ανωτέρω διάταξη κατά την γνώμη μας είναι ιδιαιτέρως προβληματική, καθόσον πέραν της ιδιαίτερης περιπλοκότητας του ελέγχου των πράξεων (ιδίως στα υποθηκοφυλακεία που λειτουργούν και ως κτηματολογικά γραφεία),  για τα οποία απαιτείται σταθερή και μόνιμη απασχόληση  αρμοδίου Υποθηκοφύλακα και όχι περιστασιακή ενός αναπληρωτή (για αόριστο χρόνο) , η συγκεκριμένη ανάθεση αρμοδιότητας, εκφεύγει κατ’ αρχήν του δικαιοδοτικού έργου των  Ειρηνοδικών, τυγχάνει δε αντισυνταγματική καθόσον σύμφωνα με το άρθρο 89 παρ. 3 εδάφιο 1 του Συντάγματος, «Η ανάθεση διοικητικών καθηκόντων σε δικαστικούς λειτουργούς απαγορεύεται.».

Εξάλλου στο  άρθρο  5 του κανονιστικού διατάγματος 19/23 Ιουλίου 1941  ορίζονται τα εξής: «Τον ειδικόν άμισθον υποθηκοφύλακα, ή τον έργα υποθηκοφύλακος εν τη έδρα του Ειρηνοδικείου εκτελούντα συμβολαιογράφον απόντα ή κωλυόμενον εξ οιουδήποτε λόγου αναπληροί εις των εν τη αυτή έδρα συμβολαιογράφων οριζόμενος υπό του Προέδρου των Πρωτοδικών μετά πρότασιν του υποθηκοφύλακος μη υποχρεωτικήν, μη υπάρχοντος δε συμβολαιογράφου ο συμβολαιογραφών Ειρηνοδίκης». Περαιτέρω κατά το την παράγραφο 4 του αυτού άρθρου: «4. Σε περίπτωση οριστικής αποχώρησης ή θανάτου ειδικού άμισθου υποθηκοφύλακα ή συμβολαιογράφου που εκτελεί έργα υποθηκοφύλακα, σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο, η λειτουργία του υποθηκοφυλακείου ανατίθεται σε συμβολαιογράφο της έδρας του Ειρηνοδικείου με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Ολομέλειας του αρμόδιου Πρωτοδικείου. Αν στην ίδια ειρηνοδικειακή περιφέρεια υπηρετούν περισσότεροι του ενός συμβολαιογράφοι, η επιλογή γίνεται με κριτήριο την αρχαιότητα, άλλως τα έτη προηγούμενης άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και κατόπιν αιτήματος του οικείου Συμβολαιογραφικού Συλλόγου η ανάθεση μπορεί να γίνει και εκ περιτροπής σε όλους τους συμβολαιογράφους της ειρηνοδικειακής περιφέρειας. Μέχρις ότου αναλάβει τα καθήκοντά του ο συμβολαιογράφος που ορίστηκε με την ανωτέρω διαδικασία τη λειτουργία του υποθηκοφυλακείου αναλαμβάνει ο αρχαιότερος συμβολαιογράφος της ειρηνοδικειακής περιφέρειας με πράξη του Προέδρου του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης ή του Διευθύνοντα το Πρωτοδικείο. Οι συμβολαιογράφοι που εκτελούν έργα υποθηκοφύλακα δεν βαρύνονται με τις οφειλές που ανάγονται στο προηγούμενο της ανάληψης της υπηρεσίας τους διάστημα. Ο συμβολαιογράφος στον οποίο ανατέθηκαν προσωρινά τα έργα του υποθηκοφύλακα, δύναται να υποβάλει αίτηση παραίτησης στον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η αποδοχή ή μη της αίτησης αυτής, καθώς και ο ορισμός νέου αναπληρωτή γίνονται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μετά από σύμφωνη γνώμη της Ολομέλειας του οικείου Πρωτοδικείου. Ο συμβολαιογράφος στον οποίο ανατέθηκαν καθήκοντα, σύμφωνα με το τέταρτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου δύναται να παραιτηθεί και η αποδοχή ή μη της αίτησης παραίτησής του, καθώς και ο ορισμός του επόμενου σε σειρά αρχαιότητας συμβολαιογράφου ως αναπληρωτή υποθηκοφύλακα, γίνεται από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης ή τον Διευθύνοντα το Πρωτοδικείο. Η υποβολή αίτησης παραίτησης δεν αναστέλλει την ισχύ της πράξης διορισμού.»

 Προκύπτει δηλ. βάσει του μέχρι τώρα ισχύοντος νομοθετικού καθεστώτος ότι τους άμισθους υποθηκοφύλακες σε περίπτωση κωλύματος ή οριστικής αποχώρησης αναπληρώνουν πρωτίστως οι συμβολαιογράφοι και στην πράξη μέχρι τώρα σπανίως   οι Ειρηνοδίκες αναπλήρωσαν υποθηκοφύλακες.

Πέραν τούτων όμως  θα θέλαμε να σας επισημάνουμε ότι οι Ειρηνοδίκες τα τελευταία χρόνια είναι επιφορτισμένοι με ιδιαίτερα αυξημένα καθήκοντα, (εκουσία δικαιοδοσία, υπερχρεωμένα νοικοκυριά κλπ) λόγος μάλιστα και για το οποίο κρίθηκε αναγκαία η αύξηση  των οργανικών θέσεων και η τοποθέτηση  το αμέσως προηγούμενο έτος, 194 νέων Ειρηνοδικών, προς αντιμετώπιση του ιδιαίτερου φόρτου εργασίας και την όσο το δυνατόν εύρυθμη λειτουργία των Ειρηνοδικείων. Ο φόρτος εργασίας των Ειρηνοδικών στα επαρχιακά κυρίως Ειρηνοδικεία   γίνεται ακόμη μεγαλύτερος στο μέτρο που οι  συνάδελφοι πέραν των καθηκόντων τους στα Ειρηνοδικεία και Πταισματοδικεία  είναι γνωστό ότι ασκούν βάσει του Οργανισμού Δικαστηρίων και άλλα καθήκοντα αναπλήρωσης, είτε Πρωτοδικών στα Τριμελή Πλημμελειοδικεία, είτε Εισαγγελέων, ενώ επίσης καλούνται συστηματικά στην διενέργεια κατ΄ οίκον ερευνών, όπως και σε  εκτέλεση καθηκόντων  εκπροσώπου  δικαστικής αρχής  σε διοικητικές πράξεις ( νομαρχιών, δασαρχείων, πολεοδομιών κλπ).

Γίνεται επομένως σαφές ότι θα καταστεί ιδιαίτερα δυσχερής η εκπλήρωση των δικαστικών καθηκόντων των Ειρηνοδικών που θα κληθούν να ασκήσουν επιπρόσθετα καθήκοντα εμμίσθου υποθηκοφύλακα. Παρατηρούμε δε ότι  στην υπο ψήφιση διάταξη δεν προσδιορίζεται  ποια  θα είναι η μεταβατική περίοδος της αναπλήρωσης, με πιθανή συνέπεια  οι Ειρηνοδίκες να κληθούν να ασκήσουν χρέη υποθηκοφύλακα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι αυτονόητο ότι η εφαρμογή μιας τέτοιας διάταξης θα προκαλέσει πληθώρα πρακτικών δυσχερειών τόσο στους συναλλασσόμενους, όσο και στους Ειρηνοδίκες (ειδικά των μονοεδρικών), οι οποίοι θα πρέπει να μεταβαίνουν καθημερινά στα Υποθηκοφυλακεία και να απασχολούνται με  ωράριο δημόσιας υπηρεσίας, εις βάρος φυσικά του Ειρηνοδικείου και της  εύρυθμης λειτουργίας του. 

Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι η ανάθεση μη δικαστικών καθηκόντων σε Ειρηνοδίκες, πέραν της αντίθεσής της στην προαναφερόμενη διάταξη του άρθρου 89 Σ, συνιστά κατά την άποψή μας, μειωτική  αντιμετώπιση του κλάδου των Ειρηνοδικών, καθόσον  με τον τρόπο αυτό ο Ειρηνοδίκης  μετατρέπεται κατά ένα μέρος σε δημόσιο υπάλληλο, ενώ επί πλέον δημιουργείται μια πρακτική χρησιμοποίησης του Ειρηνοδίκη « ως αναπληρωτή παντός καιρού».

 Ζητούμε την άμεση απόσυρση της επίμαχης διάταξης